Giấy viết do ai phát minh?

Thái Luân

Ngày nay giấy đối với ta quá bình thường. Ta vò nó trong tay rồi ném đi không chút thương tiếc bởi ta có biết đâu sau ba ngàn năm từ ngày có những nét những hình đầu tiên được viết nơi hang động, đất sét... cho tới cách đây hai ngàn năm mới chế biến được giấy thô sơ và qua biết bao quá trình, mới trở thành hoàn hảo như ngày hôm nay.

Đó là ai ?

Các khám phá về khảo cổ cộng với phép tính tuổi bằng carbon phóng xạ chứng minh rằng từ hai thế kỷ trước Công nguyên ở Trung Quốc đã có giấy làm bằng sợi bông nhưng giá rất đắt, lại không thể sản xuất với số lượng lớn. Mãi đến thời Đông Hán có một người tên là Thái Luân, trên cơ sở học tập và tổng kết những kinh nghiệm làm giấy của người đi trước, dùng vỏ cây, vải vụn... làm nguyên liệu để làm ra “giấy Thái Luân”.

Thái Luân đã chế tạo ra những trang giấy đầu tiên như thế nào ?


Thái Luân lấy bên trong vỏ thân cây dâu tằm và xơ cây tre đem trộn với nước rồi giã nát với dụng cụ bằng gỗ, xong ông đổ hỗn hợp lên tấm vải căng phẳng và trải mỏng rồi để ráo nước. Khi đã khô ông khám phá ra rằng có thể viết lên dễ dàng mà lại nhẹ nhàng. Cách chế tạo giấy này sau đó phát triển sang Hàn Quốc, Bát Đa (I-rắc), Damascus (nay là thủ đô của Syria) và Samarkand (thuộc Uzơbêkistan). Cho dù Thái Luân phát minh ra giấy sớm, nhưng phải hàng ngàn năm sau ngành công nghiệp sản xuất giấy mới lan rộng khắp thế giới.

Các nước khác trên thế giới đã biết làm ra giấy khi nào ?

- Khoảng năm 400 người Ấn độ đã biết làm giấy.

- Sau khoảng 500 năm sau, dân Abbasid Caliphate bắt đầu dùng giấy.

- Người theo đạo Islam dùng giấy rất sớm, từ Ấn Độ tới Tây Ban Nha, trong lúc người theo đạo Thiên chúa vẫn còn dùng giấy da. Khoảng năm 650 người Ảrập xâm nhập Sicile, rồi tràn qua Marốc. Hai thành phố này sau đó biến thành hai trung tâm văn hóa của Ảrập truyền bá truyền thống và tín ngưỡng của mình. Trong những thế kỷ tiếp theo, lãnh thổ Ảrập lớn dần, thêm các nước tân tiến như Al-giê-ri, Tuy-ni-di và Li-bi cùng với những lãnh thổ to lớn của Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Italia

- Năm 751, dân Ảrập sống trong thành phố Samarkan, trong Uzơbêkistan - khoảng 800 km từ biên giới Trung Quốc - bị quân đội Trung Quốc tấn công. Cuộc tấn công bị quân đội Arập không những đẩy lùi mà họ còn bị đuổi theo. Quân Ảrập bắt tù binh Trung Quốc biết kỹ thuật làm giấy. Để đổi lấy tự do, người Trung Quốc đã truyền lại nghề làm giấy. Người Ảrập biết làm giấy từ đó và cách làm giấy được lan tràn nhanh chóng trong dân Ảrập. Vào thế kỷ thứ X, người Ảrập dùng bông vải để chế giấy để có loại giấy mỏng tốt.

- Khoảng năm 1100, Ý và Tây Ban Nha đuổi dân Ảrập đi nhưng ngành sản xuất giấy được giữ vững. Tại Ý, tài liệu cổ xưa nhất được viết trên giấy xưa nhất đã được dâng lên vua Roger của Sicile, ghi năm 1102.

- Đầu những năm 1200 Thiên chúa giáo thống chế người Tây Ban Nha theo đạo Islam, nhờ vậy mà họ học cách làm giấy nơi người đạo Islam. Năm 1250 người Ý bắt đầu học cách làm giấy và bán khắp Âu châu.

- Năm 1338 các giáo sĩ Pháp bắt đầu chế giấy lấy. Năm 1411 tức là sau 15 thế kỷ từ khi Thái Luân phát minh ra giấy, người Đức mới bắt đầu sản xuất giấy và nhất là từ năm 1450 ngành báo chí và máy in ra đời do Johannes Gutenberg phát minh. Rẻ tiền hơn, đồng dạng, giấy trở nên cần thiết cho sự sản xuất lớn mà giấy da thú không thể có đủ điều kiện.